INWESTOWANIE W AKTYWA NIEMATERIALNE I PRAWNE

Aktywa niematerialne są nienamacalne, ale stanowią wartość firmy, nie mają postaci fizycznej.

 

Wartości niematerialne i prawne - rozumie się przez nie nabyte przez jednostkę (zaliczane do aktywów trwałych) prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok i przeznaczone do używania na potrzeby tej jednostki.

W szczególności zalicza się do nich:
  • autorskie prawa majątkowe,
  • prawa pokrewne (np. do artystycznych wykonań, nagrań radiowych),
  • licencje i koncesje,
  • prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych wzorów użytkowych i zdobniczych,
  • know-how (przekazywanie firmie doświadczeń techniczno-organizacyjnych),
  • nabyta wartość firmy,
  • koszty zakończonych prac rozwojowych (projekty, prototypy, szablony).
Istnieją problemy z definiowaniem, wyceną, klasyfikacją, pomiarem, itp. aktywów niematerialnych. Wobec tego, aby uznać, że mamy do czynienia z aktywami niematerialnymi, muszą być spełnione warunki:
  • aktywa te muszą być jednoznacznie opisane, zdefiniowane,
  • aktywa te są prawnie potwierdzone i chronione,
  • są przedmiotem prawa własności, które może być transferowane (sprzedawane),
  • muszą być potwierdzone materialnym dowodem (dokumentem),
  • zostały stworzone lub zaczęły funkcjonować w ściśle określonym czasie.
Te zjawiska, które powyższych warunków nie spełniają (nie są jednoznacznie mierzalne):
  • udziały firmy w rynku,
  • wysoka rentowność,
  • brak regulacji prawnych,
  • pozycja monopolistyczna firmy,
    • potencjał rynku,
  • możliwość wzrostu sprzedaży.
Z mocy przepisów prawnych nie zalicza się do aktywów niematerialnych:
  • składników o znikomej wartości jednostkowej (do 2,5 tys. zł),
  • kosztów poniesionych dla uzyskania certyfikatu jakości,
  • praw do jednorazowego wykorzystania na własne potrzeby (np. zakup prawa do wydania książki).

KLASYFIKACJA AKTYWÓW NIEMATERIALNYCH

Aktywa związane z technologią, klientem, umową, przetwarzaniem danych, kapitałem ludzkim, marketingiem, lokalizacją, wartością firmy oraz prawa, relacje, wartość firmy, własność intelektualna, pozostałe aktywa niematerialne.

PRAWA

  1. kontrakty - mają dla firmy dużą wartość, gdyż dają jej prawo do pozyskiwania dóbr lub usług na korzystnych warunkach. Najbardziej popularne to korzystna dzierżawa gruntów, korzystne umowy dystrybucyjne, kontrakty menedżerskie, polisy ubezpieczeniowe, umowy na dostawy surowców, prawa do sprzedaży, porozumienia z poprzednimi właścicielami oraz prawa do wykorzystania własności intelektualnych.
  2. koncesje - umowa koncesyjna wiąże się z pojęciem franchisingu. Jest to metoda prowadzenia działalności polegającej na tym, że dany podmiot (franchisobiorca) otrzymuje prawo do oferowania i sprzedaży określonych towarów i usług w cenach systemu marketingowego innego podmiot (franchisodawcy) z wykorzystaniem nazwy, znaków towarowych, know-how, wyposażenia wnętrz, itp. istota franchisingu sprowadza się do przyznania danemu podmiotowi prawa do wykorzystania systemu prowadzenia interesu. Koncesja może być upoważnieniem do wykonywania jakiejś działalności (głównie gospodarczej) wydanym przez osoby administracyjne, np. koncesja na handel alkoholem, eksport broni, budowę autostrady.
  3. certyfikaty - świadectwa urzędowe, czyli dokumenty potwierdzające np. stan urządzeń technicznych (np. certyfikat bezpieczeństwa, ISO - poziom jakości).
  4. licencje - dotyczą umów stosowanych w obrocie dobrami niematerialnymi, takimi jak: autorskie prawa materialne, prawa pokrewne, wynalazki (patenty), wzory użytkowe (prawo chronione), wzory przemysłowe (prawo z rejestracji), znaki towarowe (prawo ochronne), oznaczenia geograficzne (prawo z rejestracji) oraz topografia układów scalonych (prawo z rejestracji).

RELACJE

Firmę tworzą różnego rodzaju relacje z własnymi pracownikami, otoczeniem rynkowym (klienci, dystrybutorzy, banki, konkurenci, Urzędy Skarbowe, instytucje rządowe). Otoczenie bliższe i dalsze => PEST.
  1. im wyższy stopień specjalizacji personelu, tym wyższy jest koszt jego zastąpienia, a tym samym wyższa wartość firmy;
  2. każda firma posiada klientów, lecz nie każda firma ma ustanowione relacje z klientami (możliwość „utrzymania” klienta przy firmie);
  3. brak relacji z klientem obrazuje przykład z kiosku z gazetami. Bardzo wysoki poziom relacji - firmy monopolistyczne (energia, woda, gaz, ogrzewanie) - poziom zysku i sprzedaży względnie stały, niewielkie ryzyko bankructwa, niewielka wartość relacji.

Wartościowa relacja z klientem występuje, gdy firma dysponuje pełnymi informacjami o swoich klientach (listy, preferencje, informacje kredytowe).

WARTOŚĆ FIRMY (goodwill)

Określana jest mianem najbardziej niematerialnego składnika aktywów niematerialnych.
W sensie ekonomicznym jest to zdolność aktywów do generowania ponadprzeciętnych zysków.
W sensie księgowym jest to dodatnia wartość firmy, wystąpienie wyższej ceny nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części, od wartości rynkowej poszczególnych składników majątkowych i pomniejszonej o zobowiązania.

W praktyce mamy do czynienia z ujemną wartością firmy (badwill) gdy cena nabycia jednostki (lub jej zorganizowanej części) jest mniejsza od wartości rynkowej jej składników majątkowych pomniejszonej o zobowiązania.

WŁASNOŚCI INTELEKTUALNE

  1. patenty - służą legalnemu zabezpieczeniu jasno zdefiniowanych prac odnośnie do własności, głównie z zakresu szeroko rozumianych technologii należnych ich właścicielowi. Prawo własności jest prawem pozytywnym, lecz w przypadku patentu, przybiera postać negatywną, bo wyklucza innych użytkowników z tego dobra. Patenty udzielane są na wynalazki nowe, posiadające odpowiedni poziom wynalazczy i nadające się do przemysłowego stosowania bez względu na dziedzinę techniki.
  2. prawa autorskie - wynikają z umowy zawartej między autorem dzieła a podmiotem, który uzyskuje na jej podstawie prawo do sprzedaży lub innej formy zbycia dzieła, do którego posiada prawa autorskie. Przedmiot praw autorskich winien być właściwie oznaczony. Za nieprzestrzeganie grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Prawa autorskie obejmują: dzieła naukowe i literackie, dzieła muzyczne, przedstawienia teatralne, prace choreograficzne, prace malarskie, graficzne i rzeźbiarskie, filmy fabularne i inne prace o charakterze audiowizualnym, nagrania dźwiękowe.
  3. wzór użytkowy - nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci. Nie jest chroniony prawem patentowym.
  4. znak towarowy - może to być każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić. Jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednej firmy od tego samego rodzaju towarów innych firm. Np. wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna towaru lub opakowania, melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
  5. know-how - oznacza to prawo do korzystania z wiedzy w następujących dziedzinach: przemysłowej, handlowej (w tym usługowej), naukowej, organizacyjnej, dokumentacji złóż mineralnych i prawa do ich eksploatacji.

POZOSTAŁE AKTYWA NIEMATERIALNE

  • wartość znaku graficznego, nazwy handlowej, czyli marki firmy,
  • reputacja i prestiż firmy, tradycja, widoczny i określony styl działania firmy (kultura), pozytywne wrażenia i opinie o firmie w otoczeniu,
  • kapitał intelektualny - koszty poniesione na szkolenia i zdobycie wiedzy (podnoszenie kwalifikacji pracowników) oraz wiedza, doświadczenia, umiejętności personelu firmy, wszystkich pracowników,
  • dobrze opracowana i wdrożona do realizacji dokumentacja organizacyjna firmy,
  • wykorzystywane wewnętrznie oprogramowanie aplikacyjne nie wykorzystane do obrotu handlowego.
 Menu:

Fizyka

Geografia

Historia

Matematyka

Język polski

Matematyka

Ekonomia

Strona główna