|
Wykład XIV - 15.12.2004r.
I. Stosowanie prawa.
1. Ewolucja w stosowaniu prawa
2. Ideologie stosowania prawa.
3. Różnice miedzy modelami stosowania prawa
Ad. 1. pojecie stosowania prawa - każda definicja ma podstawę metodologiczną; zwrócić uwagę na presupozycje ( to co chcemy wyrazić); obecnie to pojecie presuponuje, że coś takiego jak prawo jest; w polskim brak terminu, w innych językach przyjmuje się inne pojęcia:
- szukanie/znajdowanie prawa,
- urzeczywistnianie prawa,
a przecież nie ma prawa przed interpetacją;
"to jedno z nieprawdziwych stwierdzeń prawników dla utrzymania ludu w ciemności"
Ad. 2. Ideologia to zbiór postulatów. Występują dwie ideologie:
a) Charakterystyka ideologii decyzji związane przez prawo
b) Charakterystyka ideologii decyzji swobodnej
ad. a) W tej ideologii:
- podkreślana jest zasada rozdziału władzy ( czym innym jest tworzenie prawa, a czym innym stosowanie prawa)
- prawo jest utożsamiane z ustawą
- tekstowa koncepcja prawa
- stosowanie to wykonywanie ustaw
- podstawowe wartości:
pewność
bezpieczeństwo
możliwość przewidywania decyzji
- wyobraża prawo i patrzy na proces jego stosowania/ odkrywanie ukrytego znaczenia
- jest jedno właściwe rozumienie prawa
- obiektywność
- najprostszy sylogizm, w mechaniczny sposób podejmowanie decyzji
- kwalifikacja przepisu
ad. b) W tej ideologii:
- to antyteza ideologii decyzji związanej,
- proces tworzenia i wykładni to pewna całość,
- wyraźne rozróżnienie miedzy prawem, a tekstem
- tekst jest jednym z wielu składników wykładni prawa
- proces twórczy
- w ramach tej koncepcji: funkcjonalizm i realizm prawny; funkcjonalizm amerykański ( law in books and law in action), teoria przepowiedni, Fraud -> kompleks ojca,
- sceptycyzm co do aktów i co do prawa ( Huntch Theory of Law - każdy z nas ma pewną intuicję (emocję) i potem jest wtórna racjonalizacja uzasadnienie intuicji)
- teoria swobodnej oceny dowodów
- KANTOROWICZ - szkoła wolnego orzecznictwa
- koncepcje hermeneutyczne ( KAUFMANN - " na prawo patrzeć przez pryzmat złego człowieka")
- jest wiele argumentów mających wpływa na rozstrzygnięcia,
- HART, DWORKIN - prawem jest konkretne rozstrzygniecie,
Ad. 3. Różnice miedzy modelami stosowania prawa:
a. Systemy zamknięte - definitywne
b. Systemy otwarte, prima facie
Ad. a. cechy:
1) Tekstowa koncepcja prawa; model normatywny; prawem jest tekst;
2) Dążenie do maksymalnej ścisłości i precyzji norm;
3) Przepisy prawne wyrażane są w języku reguł, a nie otwartością zasad, czy norm programowych
4) Bezwzględne związanie prawem organów i obywateli
Ad. b. cechy:
1) Dopuszcza się reguły pozatekstowe, a nie pozaprawne (prawo to coś więcej niż tekst)
Klauzula generalna -> sięga się do innych wartości DEF.: TO NAKAZ DOKONANIA OCENY !!! przy tekstowej to wszystko poza prawem jest nieprawdą; np.: Police, principles u DWORKINA
2) Co jest prawem możemy powiedzieć po wydaniu decyzji. - pojęcia nieokreślone typologiczne
3) Zasady czy normy programowe; np.:
A65 Konst.
A84 Konst.
A88 Konst.
4) Dopuszcza się usprawiedliwione odstępstwo od obowiązujących reguł czy zasad; dynamika przemian wymusza na prawie dostosowanie;
5) przy systemie zamkniętym sylogistyczny model stosowania prawa - przesłanki, wnioski; trudno postawić granicę miedzy sylogizmem, a m. argumentacyjnym; miękkie sylogizmy
przy systemie otwartym argumentacyjny model stosowania prawa - stosowanie prawa polega na argumentacji określonych wyborów miedzy różnymi możliwymi decyzjami; wybór zdeterminowany potrzebą jak najszerszej społecznej akceptacji ( retoryczno-topiczne); wybór akceptacyjną wizją prawa( model technologiczny)
nie ma nic gotowego
np.: uzasadnienie TK do aborcji
Ad. 4. Rozstrzyganie konfliktów
DEF.: Konflikt to sytuacja, w której ktoś wstępuje z jakimś twierdzeniem, żądaniem, roszczeniem, którą druga strona kwestionuje;
Konflikt posiada swoją dynamikę, mały konflikt, który prawnicy rozwijają.
Np.: konflikt + prawników = ...
Problem językowy, różne sposoby rozstrzygania konfliktów; udział lub brak udziału, wiążący lub nie wiążący charakter decyzji.
Modele rozstrzygania konfliktów:
1) Negocjacyjny - strony rozwiązują konflikt bez osób trzecich, autonomiczny wybór reguł
2) Mediacyjny - strony rozwiązują konflikt bez osób trzecich, autonomiczny wybór reguł + mediator( neutralny pomocnik i doradca stron)
3) Arbitrażowy - autonomiczny wybór reguł i arbitra, ale jego orzeczenia ma charakter wiazący i podlega na przymusowym wykonaniu
4) Adjudykacyjny (sądowy) - w którym osoba rozstrzygająca działa wg z góry określonych reguł i procedur, decyzja ma charakter władczy, strony nie mają na nic wpływu;
Przy rozstrzyganiu konfliktu (sporu) działa w tej kolejności
Rozstrzyganie i rozwiązywanie.
|
Menu:
Fizyka
Geografia
Historia
Matematyka
Język polski
Ekonomia
Strona główna
|
