Wykład V - 21.04.2004r.
- zakaz wykładni synonimicznej - różnym zwrotom nie należy nadawac tego samego znaczenia np.: określa ≠ ustala, szereg wątków np.: ustawa ≠ akt synonimiczny
- dyrektywa konsekwencji terminologicznej - zakaz wykładni homologicznej - tym samym zwrotom nie należy nadawac różnych znaczeń
wyjątki: należeć do, należące do
zatrudnienie
przedsiębiorca
- zakaz wykładni per non est - nie wolno interpretować przepisów tak by pewne fragmenty okazały się zbędne
- lege non distingue - dyrektywa - tam gdzie rozróżnień nie wprowadza sam prawodawca, tam nie wolno ich wprowadzać interpretatorowi
art.45 ust.1 Konst. Komu to prawo służy??
- kolejność: - pierwszeństwo dla definicji legalnej
- jeżeli ten termin należy do danej gałęzi prawa
2) wykładania celowościowa - funkcjonalna ( używane zamiennie)
- rola tej wykładni wzrasta
- interpretując przepisy prawa należy brać pod uwagę cel regulacji prawnej
2 etapy wykładni: a) ustalenie co jest celem
b) ustalenie relacji miedzy 1 z alternatywnych znaczeń a realizacją celu
cel przepisu - świadome uproszczenie
Cel przepisu:
+ może wynikać z preambuły, arengi, ..., wstępu - jest ich mało, SA zwykle bardzo ogólne, ich charakter normatywny jest sporny
+ projekty, prace komisji - praktycznie trudne, zazwyczaj konflikt interesów, cele deklarowane zwykle odbiegaja od celów rzeczywistych (cele utajone - Rywin Gate)
+ cel widziany oczami interpretatora - piszemy " cel prawodawcy"
(prerozumienie aksjologiczne)
Stopień ogólności celów:
- cel przepisu konkretnego
- cel instytucji
- cel aktu normatywnego
- cel dziedziny prawa
W zależności od ogólności możliwości interpretacji się zmieniają. Im bardziej konkretny tym trudniej.
Mamy cel i co dalej?
DYREKTYWY:
argumentujemy tak, aby zrealizować najpełniej cel
wiele dróg do celu, ale wybieramy jedną
Podobnie jak prawodawca, interpretator nie ma wiedzy związanej z nauką społeczną, wybieramy to , które nam pasuje argumentując, że to rozwiązanie jest najbardziej skuteczne.
Skuteczność prawa - Tadeusz Kotarbiński - skuteczny środek, to taki który realizuje cel
2 przesłanki: 1) skuteczność postanowień przepisów prawa realna skuteczność
2) postępowanie zgodne z prawem prawa
- ZNALEŹĆ SOBIE PRZYKŁAD
Chodzi o to, że środki nie zawsze służą realizacji celu:
1) nie mamy wątpliwości, że coś jest desygnatem danej nazwy
2) nie mamy wątpliwości, ze coś nie jest desygnatem nazwy
3) mamy wątpliwości
3 sposoby zamieszczania definicji w kodeksach:
I. umieszczanie definicji legalnej w specjalnej części teksty np.: art. 115kk (słowniczek), ale trzeba uważać, np.: art. 7 kk zawiera definicję zbrodni
II. zamieszczenie definicji w tekście prawnym - najlepiej na początku np.: art.5 pr. o ruchu drogowym
III. definicje nawiasowe - np.: droga konieczna
Momenty trudne przy definiowaniu:
+: 1) zasięg definicji
2) definicja odnosi się do aktów wykonawczych
3) ustawy np.: z prawa cywilnego stosuje się definicje zawarte w KC
+ jedność terminologiczna - przyjęcie terminologii z innych gałęzi prawa
autonomia gałęzi prawa - nie wiadomo czy można, czy nie zasięgać z innych gałęzi prawa
Domniemanie języka potocznego - przepisowi prawa należy przypisać takie znaczenie jakie ma on w języku potocznym, chyba, że ważne wzgledy przemawiają za odstąpieniem od tego znaczenia
Płaszczyzny: - semantyczna - znaczeniowa
- syntaktyczna - składnia
- praktyczna - pragmatyczne użycie
Nowa tradycja - sądy sięgają do słowników. (moda)
Składnia języka prawnego - różnice są , ale niby korzystamy z tych reguł języka potocznego
Argument z konsekwencji ( bardzo modny w Niemczech)
Interpretując przepis należy brać pod uwagę konsekwencje społeczne i ekonomicznego jakich prowadzi interpretacja i brać taką interpretację, która prowadzi do konsekwencji najbardziej korzystnych.
Nigdy nie dysponujemy wiedzą, która pozwoli nam ustalić konsekwencje interpretacji, a tym bardziej wartościowac wykładnię.
Sądy często posługują się wykładnią eliminacyjna ( taka interpretacja nie, bo skutki będą złe)
Mocniejsza wersja: argumentum ab absurdum - należy odrzucić taką interpretację, która prowadzi do absurdalnych bądź niemożliwych do zaakceptowania konsekwencji. (trzeba to przewidzieć aby przeciwnik nas nie zaskoczył, ale na odwrót - fajnie wyłapać taki błąd naszego przeciwnika)
Jest taka tendencja, że patrzymy na przepis przez pryzmat skutku.
Dyrektywa - odniesienie do wartości - przy interpretacji przepisów należy brać pod uwagę powszechne akceptowanie zasad moralnych, zasady sprawiedliwości i słuszności
Wybierz tą interpretację, która ma być najbardziej moralna.
|
