|
Wykład IX - 3.11.2004r.
GRANICE WYKŁADNI - NA EGZAMINIE !!!!!!!!
Rola wykładni językowej
1. W prawie karnym:
Granica jest najbardziej podkreślana w sądownictwie niemieckim - wykładać każde pojęcie w granicach rozumienia językowego
Np.: <1>kwalifikacja energii jako rzeczy, <2>przedmioty nieruchome jako narzędzie, <3>odmowa uznania 2 osób za stowarzyszenie; <4> kradzież drzewa w lesie za pomocą samochodu, a przepisie jest furmanki, <5> rozpowszechnianie płyt gramofonowych jako pism pornograficznych, <6> ucieczka z miejsca wypadku na szlaku wodnym
W Polsce reguły języka potocznego
Np.: <1>czy przepis przyznający immunitet dotyczy Prokuratora Generalnego, <2> czy zakaz hodowli chartów zakazuje hodowli jednego charta
2. W prawie podatkowym:
Sądy niemieckie: odejście od wykładni językowej, niewskazana, zakazana; analogia na korzyść podatnika, odejście od litery ustawy dopuszczalne jest gdyby prowadziło z pkt widzenia ekonomicznego
W Polsce: NSA: pierwszeństwo wykładni językowej, rezultaty wykładni systemowej i funkcjonalnej nie mogą wykraczać poza granice określone wykładnią językową, NSA- rozumienie językowe nie wystarcza do zrozumienia tekstu
3. W prawie cywilnym: - granice są dużo słabsze
Sądy niemieckie - nie wskazują ograniczeń, nie zatrzymywać się na literze prawa; nie litera, a woli ustawodawcy
Sądy polskie: wykładnia językowa jako granica, podstawowa wykładnia językowa, a jak zawodzi to pozostałe
Rozumienie granicy językowej.
1) pytanie o granice wykładni:
nowe ale nawiązuje do pytania która wykładnia jest prawidłowa, czy właściwa; to pytanie o reguły, kryteria akceptowalności
2) Typy granic wykładni:
a) w jakiś sposób nawiązuje do tekstu prawnego
b) pozatekstowe
ad a) można wyróżnić:
Granicę językową wykładni - sprowadza się do nakazu by treść wykładni nie wykraczała poza granicę tekstu prawnego
Wola ustawodawcy - związane z tym, co ustawodawca powiedział lub co chciał powiedzieć pierwotnie.
Ad b) można wyróżnić:
Granica metodologiczna - zakłada związanie regułami prawniczej metody, jedynie te reguły są akceptowalne jeśli wykraczamy poza paradygmat to przekraczamy tą granicę
Granica sprawiedliwościowa - zgodność tej decyzji z nakazem sprawiedliwości formalnej i materialnej w tym ujęciu decyzja w granicach to taka, która prowadzi do wydania sprawiedliwej i słusznej decyzji.
3) Granica językowa to relacja między decyzją interpretatora, a tekstem:
Pierwsze ujęcie: może być rozumiane jako tzw. zasada jednoznaczności wyrażona przez: clara sunt interpretanda lub w wersji interpretatio cerat in claris - to pewna reguła zakazująca stosować reguł pozajęzykowych, jeśli pod względem językowym przepis jest jasny.
UWAGA -> każde zastosowanie ustawy jest interpretacją nie istnieje jednoznaczność językowa, a jednoznaczność języka jest. ???
Drugie ujęcie: może być rozumiana jako "koncepcja możliwego znaczenia językowego"
"jakie rozumienie" wszystko co wg odnośnego rozumienia może podpadać różne
- jeden przepis może mieć różne znaczenie dla różnych ludzi
- język ogólny - etniczny zrozumiały dla wszystkich
- język prawniczy
jedne koncepcje biorą pod uwagę oba języki, inne tylko niektóre:
- specyfika języka prawnego (specjalnego)
- dyrektywa języka potocznego
Puthman - ustawy powinny być zrozumiałe dla ekspertów
Potrzeba odwołania do potocznego języka pojawia się kiedy nie ma możliwości zastosować innych.
Język potoczny na końcu.
Autonomia prawa podatkowego, kiedy NSA nie może przyjąć innych rozumień to stosuje swoje własne.
4) Możliwe rozumienie językowe:
a) model sylogistyczny - wczesne odmiany sylogizmów, gdy problem granic się nie pojawia
b) model dedukcyjny (Pw,Pm,W)
postulat konstytucyjny, umożliwia równość, bezpieczeństwo prawne, pewność prawa;
c) hermeneutyczny - opiera się na 4 założeniach:
I. kwestia stosunku podmiot-przedmot; jakakolwiek interpretacja polega na zbliżaniu podmiotu i przedmiotu;
II. stosunek między przedrozumieniem, a tekstem; warunek rozumienia czegokolwiek to warunek prerozumienia, to prerozumienie.
C. LORENZ - "Tekst prawny odpowiada na pytania tylko temu kto wie jak pytać"; rzoumienei polega na wzajemnym oddziaływaniu prerzoumienia i tekstu
R. ALEXY - w trakcie tego oddziaływania zmienia się na wyższe poziomy, konieczny udział własny w rozumieniu tekstu.
III. relacja miedzy częścią, a całością; co jest częścią zależy od całości
R. DWORKIN - kierować się w interpretacji tak by wpisywało się w całe prawo
IV. związek miedzy stanem faktycznym a normą;
ENGISH - rozumienie prawnicze nigdy nie przebiega liniowo, tylko krąży między normą, a stanem faktycznym
d) wykładnia jako dyskurs i argumentacja
wykładnia w tym ujęciu jest procesem argumentacji za określonymi hipotezami interpretacyjnymi; każda interpretacja podnosi roszczenie do słuszności ( na nas spoczywa obowiązek podania argumentów za przyjęciem interpretacji)
R.DWORKIN - wykładnia jest po to, by powstały wątpliwości (różne alternatywne hipotezy argumentacyjne)
|
Menu:
Fizyka
Geografia
Historia
Matematyka
Język polski
Ekonomia
Strona główna
|
